Last Updated on 8 Mart 2023 by Aslıhan Demiralay
Merhaba sevgili okur, uzun zaman oldu görüşmeyeli. Bu süreçte yeni şeyler öğrendim ve paylaşmaya can atmaktayım. Bu yazımızda çıkacağımız yolculuk Folk Rock hakkında. Haydi kelimenin kökenin başlayarak bir solukta okuma yapalım.
Folk Rock, tıpkı diğer müzik türleri olan Blues (soul blues, blues rock, teksas blues vb.), Caz (ragtime, soul caz vb.), Country (swing, amerikana vb.), Elektronik (ambient, elektro, house vb.), Hafif Dinletiler (lounge vb.), Halk (Türk halk müziği vb.), Hip Hop (trap, drill vb.), Karayip Tarzı (reggae vb.) gibi bir müzik türü. Halk müziği ile karıştırılmamalıdır. Folk müziği ayrı, Folk Rock ayrıdır. Folk müziği daha net tabirle halk müziğine denk gelir. Örneklerde de belirttiğimiz üzere Türk Halk Müziği bunlardan biridir.
Folk, Cambridge Sözlük’te şu biçimde açıklanır: “people, especially those of a particular group or type”. Yani sevgili okur, bu tanımın Türkçe ’si şudur: insanlar, özellikle belirli bir grup veya türden olanlar. Folk, belirli bir kitleyi ifade eder. Aynı değerleri ve özellikleri paylaşan topluluk folk adı altında toplanır. Bu topluluğun, milletin, grubun kendine ait, kendi yöresine ve kültürel birikimine ait olan şarkılar ve ezgileri ise folk müzik adı altında toplanır. Türkülerimiz buna örnek olarak verilebilir. Folk müziği yüzyıllar boyunca süregelen özden beslenen halkın kendi kendine biçim vermiş olduğu, halkın ‘içinden’ gelen, herhangi bir estetik kaygı ya da sanat kaygısı taşımamış, belirli hikayelere ve detaylı bir alt metne sahip olan müzik türüdür. Dünyanın her yerinde halk müziğine ait izler bulabilmeniz mümkün.
Folk Rock Nedir?
Bu türü açıkladığımıza göre, gelelim Folk Rock’a. Anlayacağınız üzere Folk Rock, folk ile yani halk müziği ile oldukça ilişkili bir türdür. Hatta şöyle söyleyebilirim ki, Folk Rock hibrit bir türdür, tıpkı Folk Metal’de olduğu gibi. 1960’ların ortalarında Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Birleşik Krallık’ta yükselen bu müzik türü Amerika Birleşik Devletleri’nde başlayan Folk Music Revival yani Folk Müziğin Uyanışı hareketinden yola çıkmıştır ya da doğmuştur diyebiliriz. Bob Dylan bunun öncülerinden, yürütücülerinden biridir. 1940’larda kendini ortaya çıkaran Amerikan Folk Müziği daha sonra Folk Rock türüne kapı aralamıştır. Aynı zamanda İngiliz gruplar, özellikle The Beatles folk akor değişikliklerini rock müziğe tanıttı ve böylece yeni türü başlattığında ilk örneklerden biri olarak She Loves You öne çıktı. The Beatles’ın şarkıları gerçekten güzel bir temel attı. Beatles’ın müziğindeki Folk ve Rock ‘n’ Roll’un bu karışımı, 1965’te, yine içe dönük sözlere sahip halk türevi bir şarkı olan “You’ve Got to Hide Your Love Away”in piyasaya sürülmesiyle daha da belirgin hale geldi. Dylan ve Beatles, folk müziğini müziklerinde bariz olan pek çok tarzdan yalnızca biri olarak kullansa da bazı şarkılarının altında yatan folk etkileri, kendi folk etkilerini Beat müzikle harmanlamaya çalışan Folk Rock müzisyenleri için önemli oldu.
Bu İngiliz gruplarının ve özellikle Beatles’ın müziğinin genç Amerikalılar üzerindeki etkisi çok hızlı gelişti; Amerikan gençliğinin büyük bir kısmı için neredeyse bir gecede folk müziği sevdası canlandı- diğer birçok yerel müzik türüyle birlikte- modası geçmiş hale geldi ve gençler bunun yerine dikkatlerini İngiliz iş akışlarına çevirdiler. Bu hareketlerin etkisi, birçok genç müzisyenin hızla halk müziğine olan ilgisini kaybetmesi ve bunun yerine British Invasion’ın Rock ‘n’ Roll’dan türetilmiş repertuarını benimsemesiyle, halk toplulukları da bundan etkiledi. Byrds, Jefferson Airplane, the Lovin’ Spoonful, the Mamas & the Papas ve Buffalo Springfield dahil olmak üzere birçok Folk Rock grubunun gelecekteki üyeleri, 1964 ve 1965 yıllarında geleneksel halk müziğine sırtlarını döndüler. Yazar ve müzik tarihçisi Richie Unterberger, Beatles’ın Amerikan popüler kültürü üzerindeki etkisinin, Amerikan halk müziğinin yeniden canlanması için etkili bir şekilde ‘ölüm çanı çaldığını’ söyledi.
The Beatles’a ek olarak, Folk Rock’ın gelişiminde tartışmasız en etkili olan iki İngiliz grubu Animals ve Searchers idi. The Animals, Ağustos 1964’te ABD’de geleneksel halk şarkısı “The House of the Rising Sun”ın rock yorumunu yayınladı. Şarkı, Billboard Hot 100 single listesinde 1 numaraya ulaştı ve üç hafta orada kalarak bir milyondan fazla kopya sattı. ABD’de sadece beş hafta içinde grubun, şarkıyı akustik bir halk şarkısından tam bir Electro-Rock şarkısına dönüştüren “The House of the Rising Sun” düzenlemesi, birçok Folk Rock şarkısını etkilemeye devam edecekti, ancak hiçbiri Dylan’ın kendisinden daha fazla etkilenmedi.
Teorik bilgiye doymak amacındayken şunu da söylemek daha aydınlatıcı bir yere çıkaracaktır diye umuyorum. Folk Rock, geleneksel Folk ve Country müziğinin saf diyatonik armonilerini rock müziğinin enerjisi, ritimleri ve enstrümantasyonu ile birleştirir. Tipik bir Folk Rock grubu, elektro gitar, akustik gitar, elektrik bas gitar, davul ve mandolin, banjo, keman ve piyano gibi diğer enstrümanları içerebilir. Şarkıların çoğu kısa ve melodiktir ama Crosby, Stills & Nash’in “Suite: Judy Blue Eyes”ı veya Gordon Lightfoot’un “The Wreck of the Edmund Fitzgerald”ı gibi bazıları daha uzun ve daha iddialıdır, bu müzik böyle bir tarza sahiptir, bunlar bize Folk Rock’ın neye benzediğine dair fikir verebilir diye düşünmekteyim.
Folk Rock Karakteristiği
Bu müzik türü şu biçimde bir karakteristiğe sahiptir:
1. Elektrikli enstrümanlar ve beş parçalı bateri setleri: Akustik halk enstrümanları da rol oynayabilse de Folk Rock’ın sesi elektro gitarlara, elektrik baslara ve beş parçalı davul setlerine dayanır. Bu enstrümanlar, Bob Dylan (Bringing It All Back Home ile başlayan), Jefferson Airplane, Buffalo Springfield, Sonny & Cher, The Lovin’ Spoonful ve Jackson Browne’ın Folk Rock müziğini tanımlamaya yardımcı olur.
2. Sözlere vurgu: Geleneksel folkta olduğu gibi, iyi hazırlanmış sözler Folk Rock’ta çok önemlidir. Joni Mitchell, Bob Dylan, Simon & Garfunkel ve Leonard Cohen gibi sanatçılar, müzikleri kadar şarkı sözleriyle de ünlüler.
3. Diyatonik uyuma dayalı şarkılar: Pek çok Folk-Rock şarkı yazarı, şarkılarını gitarda açık akorlar ve bol diyatonik armoni kullanarak besteler. Bu sesleri Turtles, Neil Young, Donovan, Gordon Lightfoot ve Cat Stevens’ın müziklerinde duyabilirsiniz.
4. Halk gelenekleriyle harmanlanmış Rock ‘n’ Roll müzikleri: Folk Rock rutin olarak Amerikan ve İngiliz halk geleneklerini araştırır. Tarihsel saygılarıyla tanınan sanatçılar arasında Band, Fairport Convention, Steeleye Span, Led Zeppelin, the Animals ve Pentangle yer almaktadır.
5. Sık vokal armonileriyle melodik şarkı söyleme: Zengin vokal armonileri, Byrds, the Mamas & the Papas, We Five ve Crosby, Stills, & Nash’in Folk Rock müziğinin popülerleşmesine yardımcı olmuştur.
Bu yazımda Folk Rock’ı kelime kökeninden başlayarak incelemeye ve temel özelliklerini sizlere aktarmaya çaba gösterdim. Dilerim faydalı ve eğlenceli olmuştur. Dinleyebileceğiniz 2 örneği aşağıya sabitledim. Sevgiyle kalın!
Bu Yazıyı Beğendiyseniz Bunlar da İlginizi Çekebilir:
