Last Updated on 23 Ekim 2023 by Aslıhan Demiralay
Stephen Crane 29 Yıla Bir Kaç Hayat Sığdıran Yazar
Edebiyat dünyasının aykırı yazarlarından biri olan Stephen Crane şiir, roman ve kısa hikayeler yazdı. 29 yıllık ömrüne bir kaç hayat sığdıran Stephen Crane film gibi yaşadığı hayatını henüz 29 yaşında noktaladı.
Stephen Crane’in Hayatı
1 Kasım 1871’de Newark New Jersey’de doğan Stephen Crane 8 yaşında ilk öyküsünü yazdı ve 16 yaşında makaleleri New York Tribune’de yayınlanmaya başladı.
Sadece hikaye değil, roman, şiir ve denemelerde yazan Crane realist geleneğe uygun yazdığı gibi, Amerikan naturalizmi ve izlenimciliğinin erken örneklerini verdi.
Üniversite eğitimine başlamasına rağmen Syracuse Üniversitesi’nde ki eğitimini birinci sınıfta muhabir ve yazar olmak için bıraktı. Okulu bırakıp muhabirliğine başladığında yıl 1891’di. Stephen Crane üniversitedeyken okulun en iyi beyzbol oyuncusuydu.
Stephen Crane’in Edebi Çalışmaları
1893 yılında ilk romanı Sokak Kızı Marie yayınlandı. Bu kitap eleştirmenler tarafından Amerikan Naturalizminin ilk eseri olarak kabul edildi. Ancak asıl başarısını Amerikan İç Savaşı’nı anlattığı kitabıyla kazandı. Cesaret Madalyası (The Red Badge of Courage) isimli romanında hiç savaş deneyimi olmamasına rağmen büyük bir başarıyla savaşı betimledi.
Crane’in sonraki bir kaç yılı kaotik ve kişisel olarak bir felaketti. Hakkındaki uyuşturucu bağımlılığı ve satanizm iddiaları O’nu bir hayli yıprattı.
Şüpheli bir sokak kadınının davasında bir şahit olarak bulunması bir skandala neden oldu. Günümüzde çok önemli olmasa da 1900’lü yıllardan bahsettiğimizi unutmayalım. Bu skandaldan sonra kendisine yapılan savaş muhabirliği teklifini kabul etti. Görev Kübada’ydı.
Stephen Crane’in Küba Macerası
Küba’ya gitmek için Jacksonville’de beklerken Cora Taylor isimli genç kadınla tanıştı. Cora Taylor’la uzun vadeli bir ilişki yaşadı. Küba’ya seyahat ettiği gemi Commodore okyanusta battı ve bazı kaynaklarda 30 saat, bazılarında 14 gün bir filikada seyahat etti.
Bu yaşadığı müthiş deneyim sayesinde Amerikan Edebiyatı’nın en unutulmaz hikayelerinden biri olan Açık Denizde’yi (The Open Boat) yazdı. Bu maceradan tüberküloz hastalığına yakalanmış bir şekilde ayrıldı.
Küba’ya gitmeyi başaramayan Crane Yunanistan’a savaş muhabiri olarak gitti. O dönem Türk-Yunan savaşı cereyan ediyordu.
Aynı zamanda eskiden bir randevu evi sahibi olan Cora Taylor ile ilişkisi başladı. Savaş sonrası Cora ve Stephen İngiltere’de bir malikaneye yerleştiler.
Stephen Crane’in İngiltere Yılları
Bir dönem tekrar New York’a dönen ve oradan Küba’ya giden Crane 9 ay sonra İngiltere’ye ve sevgilisine döndü. Burada son derce lüks bir hayat yaşamaya başladılar. Cora’nın bazı sosyal beklentilerinin de karşılanması için israf dolu bir yaşam sürdüler.
Stephen Craine’in Vefatı
Crane’in geçmişte kazandığı para bittiğinde Cora ve Crane sağlık sorunları ve faturalarla baş başa kaldılar. Şiddetli verem ve Küba’da yakalandığı sıtma nedeniyle bir sanatoryuma yerleşti. Bu zor günlerde Cora sevgilisinin yanından ayrılmadı. Ancak tüm çabalara rağmen 5 Haziran 1900’de Almanya’da kaldığı sanatoryumda hayatını kaybetti.
Ernest Hemingway’a göre The Red Badge of Courage Amerikan edebiyatının en iyi kitabıdır.
Stephen Crane’in Edebi Mirası
Crane 4 yılda 5 roman, 2 cilt şiir, 3 kısa hikaye koleksiyonu, 2 savaş hikaye kitabı ve sayısız röportaj ve kısa öykü yayınladı. Özellikle Cesaret Madalyası bir Amerikan Klasiği olarak kabul edildi ve bir çok kez filme alındı. Döneminin en bilinen ve yetenekli yazarlarından kabul edilen sanatçı özellikle egzantrik yaşam tarzı, röportajları ve çalışmalarıyla uluslararası bir üne sahipti.
1920’lere gelindiğinde Crane ve çalışmaları neredeyse unutuldu. Ancak 1923’de Thomas Beer Stephen Crane’in bir biyografisini yazdı. Bu kitabı Wilson Follett’in The Work of Stephen Crane kitabı takip etti. Yazar arkadaşları H.G.Wells, Joseph Conrad ve Ford Maddox gibi isimlerde hatırlanması için çaba harcadı. 1950’de John Barryman’ın yazdığı biyografi O’nun tekrar takdir edilmesine büyük katkı sağladı.
2021 yılında ünlü yazar Paul Auster’in Stephen Crane’in hayatını anlatan Burning Boy: The Life and Work of Stephen Crane isimli kitabı basıldı. Kitabın ülkemizde henüz Türkçe baskısı bulunmadığını hatırlatalım.