Last Updated on 26 Ekim 2022 by Aslıhan Demiralay
The Social Dilemma-2020
Sosyal İkilem yani Social Dilemma son günlerin üzerinde en çok konuşulan Netflix belgesellerinden biri. Sosyal İkilem üzerinde çok konuşulmaya ve düşünülmeye değer bir çalışma. Sosyal İkilem de günümüzde çoğunluğu etkisi altına alan teknolojiler yani arama motorları ve sosyal medya üzerine daha önce hiç bilmediğimiz mevzulardan bahsediliyor.
Hiç bilmediğimiz derken sosyal medyayla kullanıcı düzeyinde ilgilenenleri kast ediyoruz. Çünkü sektörde çalışanlar ve silikon vadisindekiler için kesinlikle daha bilinen konular.
Belgesel şu cümleyle açılıyor.
Ölümlülerin hayatına giren tüm büyük
olaylar beraberinde lanet getirir.
Sofokles
Sosyal İkilem Konusu
Belgeselde ilk olarak vurgulanan konu bilgi çağında yaşarken yanlış bilgi çağına geçmiş olmamız. Habere ulaşmak hiç olmadığı kadar kolaylaşmışken doğru habere ulaşmak giderek zorlaşıyor.
* MIT’nin yaptığı bir araştırmaya göre Twitter’da yalan haberler doğru haberlerden 6 kat hızlı olarak yayılıyor.
Belgeselde vurgulanan konulardan biri bu yani 6 kat hızlı olan bir olguyla ondan 6 kat yavaş olan bir olgu nasıl baş edebilir?
Sosyal İkilem’de en çok fikirlerini öğrendiğimiz kişilerden biri Tristan Harris. Harris daha önce Google’da tasarım etiği üzerine çalıştı. Şimdilerde Center For Humane Technology’nin eş kurucusu ve başkanı.
Harris’in anlattıklarından en ilginç olanı sosyal medya uygulamalarında ki bütün algoritmanın kullanıcıyı daha çok ekran başında tutmayı amaçlaması. Kullanıcı ekran başında ne kadar kalırsa daha çok reklama ve öneriye maruz kalıyor çünkü.
Aslında sosyal medya platformları reklam verenler risksizlik satıyorlar. Bunun için büyük öngörü gerekir ve büyük öngörülerin bir şartı vardır oda çok fazla veriye sahip olmak gerekir.
Burada olan gözetim kapitalizmi herkesin ne yaptığının takip edilmesinden kar eden bir yatırım. Bu da teknoloji şirketlerini en zengin şirketler haline getirdi.
* MIT: Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nün kısaltması.
Sosyal İkilem ve İkna Teknolojisi
Sosyal İkilem belgeselinde bahsedilen bir konuda ikna teknolojisi kullanılması. Bunun anlamı da birinin davranışlarını değiştirmek için özellikle uğraşan bir tasarımın olması.
Bu durumu özellikle son Amerikan seçimlerinden hatırlıyoruz. Trump’ın kazandığı seçimde Facebook aracılığı ile Rusya’nın manipülasyon yaptığı konuşulmuştu. Hatta Marc Zuckerberg bu konuda Amerikan Senatosu’na ifade verdi. Tabi bu soruşturmadan bir sonuç elde edilemedi.
İnsanların izlediği videolar, girdikleri gruplar üzerinden inançları ve inanabilecekleri üzerine hazırlanan algoritmayla bilgi bombardımanına tutulmaları, yalan bilgiye maruz bırakılmaları çok iyi sonuçlar üretebilecek bir yapılanma değil.
Sosyal İkilem ve Büyüme Korsanlığı
The Social Dilemma’da üzerinde durulan bir diğer konuda da gençler ve çocuklar için bir sorun olan Büyüme Korsanlığı. Bir çok kişinin ilk kez duyduğu bu kavram büyümeyi hızlandırmak için insan psikolojisinden faydalanan bir mühendis ekibini temsil ediyor.
Sosyal İkilem belgeselinden bir alıntı:
Müşterilerine kullanıcı diyen sadece iki
sektör var.
Birincisi yasa dışı uyuşturucu satıcıları
İkincisi teknoloji şirketleri
Edward Tufte
Sosyal İkilem ve Sonsöz
Aslında sindirilmesi zor ve yıpratıcı bir belgesel The Social Dilemma daha üzerinde konuşulacak ve tartışılacak bir çok argümana sahip. Özellikle pandemi döneminde yaşanan bilgi kirliliği düşünülürse…
Bu Yazıyı Beğendiyseniz Bunlar da İlginizi Çekebilir:
