Last Updated on 5 Temmuz 2022 by Aslıhan Demiralay
3 Mayıs 1808 Francisco Goya
Goya’nın bir isyanı ve direnişi resmettiği müthiş tablosu 3 Mayıs 1808. Günümüzde Madrid’de Prado Güzel Sanatlar Müzesi’nde sergilenen eserin özelliklerinden bahsetmeden önce bu tablonun doğmasına sebep olan tarihsel olayları anlatmak gerek.
3 Mayıs 1808 Tablosunu Hazırlayan Sebepler
İspanya kraliyet ailesi 19. yüzyıl ortalarında orta sınıftan gelen siyasi değişim talepleriyle karşılaşmıştı. Öte yandan muhafazakarlar devrimci fikirleri bastırmak için engizisyon’u kullanıyorlardı. Tedirgin olan Kral reformla mutlak monarşi arasında gidip geliyordu.
Özgürlük ve eşitlik düşüncesi şiddetli tartışmaları beraberinde getiriyordu.1808’de Napolyon’un ordusu İspanya’ya girdi. Napolyon’un Fransa’da ki iktidarı Avrupa’da her zaman sorunlara yol açtı. Açlık, savaş ve ölümler Napolyon’un savaşçı politikasının sonuçlarıydı.
Ancak İspanya’da bazı liberaller Fransız ordusunun ülkeye girişini sevinçle karşıladı çünkü bu durumun topluma özgürlük getireceğini düşündüler. 3 Mayıs Fransa’dan beklenen aydınlanmanın zulme dönüşmesini gösterir.
3 Mayıs 1808 Tablosunun Doğuşu
İspanya Kralı Napolyon tarafından bir konferansa davet edildi. 2 Mayıs’ta Fransızların İspanyol Kraliyet Ailesini saraydan çıkaracağı haberi Madrid’de duyuldu. Bunun üzerine halk sarayın önünde toplandı. Fransız komutan Joachim Murat asayişi sağlamak için birliğini halkın üstüne gönderdi.
Askerlerin ateş açması sonucu bir çok İspanyol öldü ve isyan başladı. Kadın-erkek bulduğu silahlarla mücadeleye girişti. Fransız Süvari birliği saldırıya geçti. Birliğin içinde Mısırlı biniciler yani Memlükler vardı. Halk onları daha önce İspanya’yı kuşatan Mağriblilere benzetti ve bu sebeple üzerlerine atıldılar.
Madrid sokaklarında saatlerce çatışmalara yaşandı. Ancak Napolyon’un birlikleri bu çatışmaları bastırdı. 31 Fransız askeri öldü buna karşılık yüzlerce esir alındı.
Komutan Murat bu olaylar üzerine ünlü emrini verdi.
“Fransız kanı döküldü intikam almak şart oldu.”
Üstünde silahla yakalanan bütün İspanyolların öldürülmesi için emir verdi. Madrid’li erkeklerin çoğunluğu zanaatkardı ve üzerlerinde bıçak benzeri eşyalar taşıyorlardı. Kışlalara gönderilen bu insanlar idam edildi.
Cesetler 8 gün boyunca açıkta çürümeye terk edildi ve sonra toplu mezarlara gömüldüler.
Napolyon’un İspanya’daki ordusu 1813 yılında yenilgiye uğradı. Fransızlar ülkeden kovulunca ülke bir naiplik konseyi tarafından yönetildi.
VII.Ferdinand’ın ülkeye dönmesinden iki ay önce Goya 3 Mayıs 1808 tablosunu 2 Mayıs 1808 tablosunu yapmaya başladı.
3 Mayıs 1808 Tablosunun Özellikleri
Goya bu resmi yaptığında 68 yaşındaydı. Sarayda baş ressam görevini 30 yıl sürdüren sanatçı Kraliyet ailesi Burbonların resimlerini yaptı.
1793’de Goya sağır olmasına sebep olan bir rahatsızlık geçirdi ve daha karamsar resimler yapmaya başladı. Daha da kişisel bir bakış açısı geliştirdi..
3 Mayıs 1808 tablosu devasa boyutlara sahip 275 cm’ye 335 cm. Birbirini izleyen 2 sahneden birinde 2 Mayıs’ta halk Napolyon’un askerlerine başkaldırır. 3 Mayıs’ta yapılan direnişin sonucunda Fransız askerler asileri idam eder.
3 Mayıs 1808 tablosu ile birlikte sanat tarihinde ilk kez savaş kurbanları ön plana çıkarıldı. Genellikle komutanlar, ordular ve hükümdarlar resmedilirdi.
Resimde ki beyaz gömlekli figür bütün resmin öznesi. Tuvali aydınlatan tek figür yine bu beyaz gömlekli adam ve bir kaç saniye sonra ölecek. Adamın tüfeğe bakışı son derece ilginç. Askerler diktayı temsil ediyorlar ve birey olarak gösterilmiyorlar.
Resim gerçeği anlatan bir çok ayrıntıyla dolu. Olaylar 3 Mayıs’ta gerçekleşiyor ve İspanya gündüzleri son derece sıcak. Bu sebeple asiler ince giysili. Ancak akşamları hava soğuyor.
Goya merkezdeki figüre Hz.İsa’nın elindeki yara izlerini yapmayı ihmal etmemiş. Bu tabloda da dini unsurlar var. Genel düşüncenin aksine buradaki İsa öfkeli ve başkaldıran bir İsa.
Bu Yazıyı Beğendiyseniz Bunlar da İlginizi Çekebilir:
