Last Updated on 18 Eylül 2023 by Aslıhan Demiralay
Sinema Tarihine Geçen Filmler
Sinema tarihine damga vuran filmler. İlk yıllarında sanat olarak kabul edilmeyen sinemanın yolculuğunda mihenk taşına dönüşmüş önemli filmler bulunur. Bu filmler sayesinde yönetmenler, hem sinemanın eleştirmenler tarafından sanat olarak kabul edilmesine katkıda bulunmuş hem de sinemanın tarihine isimlerini altın harflerle yazdırmayı başarmışlardır. Aradan geçen onlarca yıldan sonra bile güncelliğini korumayı başaran bu filmler sinemanın kültlerini oluşturur. Sinema tarihine damga vurmuş en iyi 10 filmi sizler için derledik.
1. Das Cabinet des Dr. Caligari / Dr. Caligari’nin Muayenehanesi (1920)
Robert Wiene tarafından yönetilen film, Alman dışavurumculuğunun ilk örneği olarak kabul edilir. 1920 yapımı olan film siyah-beyaz ve sessiz olmasına rağmen, film eleştirmenleri tarafından sanatsal açıdan en önemli filmlerden biri olarak değerlendirilir. Filmde bir Alman kasabasında işlenen seri cinayetler neticesinde yaşanan olaylar anlatılır. Korku ve gizem türünde filmleri seven sinemaseverlerin mutlaka izlemesi gereken bir film. IMDB puanı: 8,1.
Werner Krauss, Conrad Veidt ve Lil Dagover baş rolde.


2. Nanook of the North / Kuzeyli Nanook (1922)

Robert J. Flaherty tarafından yönetilen Kuzeyli Nanook, sinema tarihinin ilk belgesel filmi olarak kabul edilir. Sinema tarihine damga vuran bu belgesel filmin, bantlarının kaza sonucu yanması nedeniyle Robert J. Flaherty tarafından iki kez çekildiğini hatırlatalım. 1922 yılında gösterime giren filmde, Kuzey’de yaşayan bir Eskimo ailesinin yaşamı anlatılır. ABD yapımı film sessiz ve siyah-beyaz olarak gösterime girdi. Sayısız akademik çalışmaya konu olan Kuzeyli Nanook, hiç kuşkusuz sinema tarihinin mihenk taşlarından biri. IMDB puanı 7.6.

3. Bronyenosyets Potyomkin / Potemkin Zırhlısı (1925)
Sergey Eisenstein tarafından yönetilen film 1925 yapımı. Sovyet Hükûmeti tarafından ısmarlanan film Ekim Devrimi’nin provası niteliğini taşır. Film, Sergey Eisenstein’ın kurgu (montaj) kuramını denemesi açısından sinema tarihinde önemli bir yere sahip. Gerçek bir olaydan esinlenilen filmde, Rusya’nın Karadeniz donanmasına bağlı Potemkin Zırhlısı’nda kötü koşullarda çalışan mürettebatın Çar Rejimine karşı başlattıkları ayaklanmayı anlatılır. 75 dakikadan oluşan film, sessiz olmasına rağmen son derece çarpıcı görüntülere sahip. IMDB puanı: 8.0.

4. Mother / Ana (1926)
Filmin yönetmen koltuğunda kurgu/montaj teorileri ile bilinen Rus yönetmen Vsevolod Pudovkin oturuyor. Rus yapımı olan film, Maksim Gorki’nin Ana isimli romanından uyarlandı. Vsevolod Pudovkin’in “Devrimsel Üçlemesi”nin ilk filmi olan Ana, aynı zamanda en popüler olanı. Filmde, Rus Çar’ının koyduğu kurallara başkaldıran bir kadının hikâyesi anlatılır. Akademik çalışmalara konu olan Ana, sinema tarihinin en önemli filmlerinden biri olarak kabul edilir. IMDB puanı 7.5.
Filmin baş rollerinde Vera Baranovskaya, Nikolay Batalov ve Aleksandr Chistyakov yer alıyor.

5. The Man With The Movie Camera / Film Kameralı Adam (1929)
Rus yönetmen Dziga Vertov’un yazıp yönettiği film belgesel tarzda çekildi. 1929 yılında gösterime giren filmde, Rus Halkının bir günü anlatılır. Senaryo, oyuncu ve dekorun olmadığı filmde sosyalist gerçekliğe dikkat çekilir. Sine-göz akımının kuramcısı olarak kabul edilen Dziga Vertov, film boyunca çarpıtılmış gerçekleri izleyiciye sunar. Sinema tarihinin en önemli filmlerinden biri olarak kabul edilen “Film Kameralı Adam” sine-göz kuramının en net şekilde görüldüğü filmlerden biri. IMDB puanı: 8.4.

6. Modern Times / Asri Zamanlar (1936)
Sinemanın dâhi çocuğu Charles Chaplin tarafından yazılıp yönetilen film, tüm zamanların en iyi filmlerinden biri olarak kabul edilir. ABD yapımı film siyah-beyaz olarak gösterime girdi. Komünizm propagandası yaptığı düşünülen filmin gösterimi pek çok ülkede uzun yıllar yasaklandı. Charles Chaplin, Modern Zamanlar filmi ile ABD’nin içinde bulunduğu ekonomik bunalımı, işçi sınıfının sistem çarkları arasındaki sıkışmışlığını, kapitalist düzende insanların sömürülmesini ve daha pek çok konuyu güldürü öğesini kullanarak eleştirmiştir. IMDB puanı: 8,5.

Filmde Charlie Chaplin, Paulette Goddard ve Henry Bergman baş rolde.

7. The Great Dictator / Büyük Diktatör (1940)
Filmi yazan ve yöneten Charles Chaplin. ABD yapımı film, 1940 yılında gösterime girerek sinema tarihinin başyapıtlarından biri olmayı başardı. Günümüzde dahi güncelliğini korumayı başaran film, 4 dakikalık final konuşması ile ünlüdür. Ayrıca filmin toplumsal hayattaki önemine dikkat çekmek için 1997 yılında ABD Ulusal Film Arşivi’nde saklanmasına karar verildi. Charles Chaplin “Büyük Diktatör” filminde, ikonikleşmiş siyah-beyaz görüntüsü ve kendine has üslûbu ile Nazi Almanyasını ve Adolf Hitler’i sert bir şekilde eleştirir ve bunu henüz 1940 yılında yapar. IMDB puanı: 8,4.
Filmde Charlie Chaplin, Charlie Chaplin’in o dönem eşi olan Paulette Goddard ve Jack Oakie baş rolde. Yapım en iyi film, en iyi erkek oyuncu (Charlie Chaplin), en iyi yardımcı erkek oyuncu (Jack Oakie), en iyi orijinal senaryo ve en iyi müzik dallarında toplam 5 Oscar Ödülü’ne aday oldu.

8. Citizen Kane / Yurttaş Kane (1941)
Orson Welles tarafından yazılıp yönetilen film, pek çok eleştirmen tarafından sinema tarihinin başyapıtlarından biri olarak değerlendirilir. Orson Welles’in aynı zamanda ilk uzun metraj filmi olan “Yurttaş Kane” alan ve derinlik gibi konularda sinema diline büyük katkılarda bulundu. 1942 yılında 9 dalda Akademi Ödülleri’ne aday gösterilen “Yurttaş Kane” hiç kuşkusuz gelmiş geçmiş en iyi filmlerden biridir. Mükemmeliyetçi ve otoriter bir yapıya sahip olan Charles Kane’in ölümünün ardından, genç bir gazetecinin “Rosebud” isminin anlamını çözmeye çalışmasını konu alan film, Kane’in yaşamını izleyicilere genç gazeteci vasıtası ile anlatır. IMDB puanı: 8,3.
Senaryosunu Herman J.Mankiewics ve Orson Welles’in yazdığı filmde Orson Welles, Joseph Cotten, Agnes Moorehead ve Dorothy Comingore baş rolde yer aldı.

9. Ladri di Biciclette / Bisiklet Hırsızları (1948)
Vittorio De Sica tarafından yönetilen “Bisiklet Hırsızları” İtalyan yeni-gerçekçilik akımının ilk temsilcisi olarak kabul edilir. Oyuncuların halktan insanlar olması, gerçek mekânlarda çekilmesi ve güneş ışığından yararlanılması neden ile kendinden önce çekilen büyük bütçeli filmlere bir başkaldırı niteliğindedir. II. Dünya Savaşı sonrasında İtalyan bir ailenin yaşadığı ekonomik sıkıntıların anlatıldığı film, izleyenlere dönemin Roma sokaklarında gezme fırsatı sunar. Ayrıca filmde, Antonio Ricci ve ailesinin hikâyesi üzerinden İtalyan Halkının sefaleti anlatılır. İtalyan yapımı olan bu dram filminde Lamberto Maggiorani, Enzo Staiola baş rolde.

10. Les Quatre Cent Coups / 400 Darbe (1959)
François Truffaut tarafından yazılıp yönetilen film, sinema eleştirmenleri tarafından modern sinema sanatının başyapıtlarından biri olarak gösterilir. Ayrıca bu filmin bir diğer önemli özelliği ise Fransız yeni dalga akımının (nouvelle vague) en önemli temsilcilerinden biri olmasıdır. Fransızcada “okulu kırmak” anlamına gelen “400 Darbe” filminde, okuldan kaçan bir çocuğun hikâyesi anlatılmaktadır. Toplumsal düzenin küçük bir çocuk üzerinden eleştirildiği filmde, Fransız Halkının yaşamına yakından tanıklık edilmektedir. IMDB puanı: 8,1.
Jean-Pierre Léaud, Albert Rémy ve Claire Maurier baş rolde.

Sinema Tarihine Damga Vuran Filmler